مطلق و مقیددو صفت لفظ به لحاظ گستره شمول بر افراد ماهیت را مطلق و مقید گویند. ۱ - تعریفمطلق و مقید، از صفات لفظ بوده و گاهی صفت معنا نیز می‌شود؛ به خلاف اطلاق و تقیید که صفت معنا بوده و گاهی صفت لفظ نیز می‌گردد. ۲ - نظرات شیوع در مطلقدرباره شیوع و سریان در مطلق دو نظریه وجود دارد: ۱. شیوع و سریان در مطلق، به وضع است؛ ۲. شیوع و سریان در مطلق، به وسیله جریان مقدمات حکمت است (نظر مشهور). ۳ - نکتهاطلاق و تقیید، یک امر نسبی است؛ به این معنا که هرگاه مفهومی با یکی از حالات عوارض و اوصافش سنجیده شود چنان چه آن مفهوم رها و وارسته از آن قید در نظر گرفته شود نسبت به آن، مطلق است و هر گاه همراه با قید لحاظ شود، مقید است، مثل «اعتق رقبة مؤمنة» که نسبت به قید مؤمنه، مقید، و نسبت به قید دیگری مانند عدالت، مطلق است. [۲]
دروس فی الفقه المقارن، جناتی، محمد ابراهیم، ج۱، ص۱۴۹.
[۳]
مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۱۲۲.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۴۲، برگرفته از مقاله «مطلق و مقید». رده‌های این صفحه : مباحث الفاظ
|